DGPS NEDİR?

 Günümüzde birçok alanda GPS sistemleri kullanılmaktadır. Peki bu GPS sistemlerinin doğruluğunu nasıl sağlıyoruz? GPS sisteminin bulunduğunuz noktanın kordinatlarını doğru gösterdiğinden emin olabilir miyiz? Öncelikle DGPS dediğimiz şeyin ne olduğuna bakalım. GPS sinyalleri için pozisyon düzeltmesi yapan, sabit konum(referans konum) kullanarak GPS sinyallerindeki psedorange (uydu ve alıcı arasındaki ham uzaklık) hatalarını düzelten sistemlere DGPS denir. Sadece pozisyon verileri üzerinde doğrulama yapar.

Pseudorange Hataları

Uydulardan gelen GPS sinyalleri atmosferden geçerken gecikmeye maruz kalır, bu da ölçülen pozisyonda hataya neden olur. Peki, bu sinyal gecikmelerine neler neden olur? Sinyaller iyonosferden geçerken solar radyasyona maruz kalır, bu parçacıkların dağılmasına ve pozitif sarj(bir atomda protonların elektronlardan çok olması) olmasına neden olur. Sinyaller üzerindeki en büyük etkiye iyonosfer katmanı neden olmaktadır.

Gerçek bozulma etkisi;

- uydu konumu

- alıcı konumu

-gün zamanı

-solar patlama aktivitelerine bağlıdır.

Tüm bu nedenler 16 ns'ye kadar gecikmeye neden olabilir bu da 5 m'  ye kadar pozisyon hatası oluşturabilir.

Ayrıca sinyaller troposferden geçerkende bozulurlar. Burada yağmur, bulut, yıldırım gibi doğa olayları sinyallerin sağlıklı iletilmesini engeller. Bu etkenler  1.5 ns ye kadar gecikmeye neden olur ve bu da 0.5 m ye kadar pozisyon hatasına neden olabilir.

DGPS YÖNTEMLERİ

1) SBAS 

Jeosenkron uyduların sinyalleri kullanılarak düzeltme yapılır. Bu uydular ekvator çizgisiyle koordineli olarak dönerler. Yeryüzünden bakıldığında sabit pozisyonda gözükürler.

GPS uydularından alınan sinyaller jeosenkron uyduların kullandığı sabit istasyonlarına gönderilir. Bu veriler bir ana bilgisayara aktarılır. Bu bilgisayar bozulmaları hesaplayarak jeosenkron uydulara gönderir. Jeosenkron uydular kapsama alanının tamamına bu hesaplamaları düzeltme faktörü olarak gönderir. RTK kadar hassas doğruluk sağlamamakla beraber kurulumu çok daha kolay.

2) RTK

GNSS' den doğrudan alınan konum bilgisi 1-4 m hatalı konum bilgisi verebilir. RTK ile bu hassaslık santimetrik hassasiyete indirgenebilir. RTK için en az 5 uydu gerekir. Yer Kontrol İstasyonunun konumu bilinmektedir. HA'nın konumuna ulaşılmak istenmektedir. Taşıyıcı faz ölçme tekniği kullanılarak gerçek konum belirlenebilir.

Taşıyıcı Faz Ölçme Tekniği

Kontrol İstasyonu GPS uydularından gelen sinyalleri hesaplayarak sinyal üretir. Uydudan gelen sinyaller ile YKİ tarafından üretilen sinyal arasındaki faz farkından YKİ'nin anlık konumu bulunur. YKİ anlık konum ile referans konum arasındaki farkı HA'na düzeltme sinyali olarak gönderir. Kontrol İstasyonu HA'na geniş aralıklı sinyaller gönderebilir, böylece HA geçmiş zamanlara yönelik eşleşmeler yapılabilir. 10 km'den sonra YKİ ve HA farklı ortam koşullarına sahip olacağı için düzeltme sinyallerinde parazitlenme olabilir.