Pisti Pas Geçme (Missed Aproach) Nedir ?

Havacılıkta pas geçme iniş tam olarak sağlanamayacak durumdaysa uçağın ve yolcuların emniyeti açısından oldukça önemli bir prosedürdür. Missed Aproach denmesinin yanı sıra Go Around olarak da bilinir. Türkçe de ise pisti pas geçmek olarak kullanılabilir. Son yaklaşma esnasında herhangi bir anda pilot inişi emniyetsiz görürse pisti pas geçebilir. Peki bu emniyetsiz durumlar neler olabilir?

 Yetersiz görüş; uçak minimum alçalma yüksekliğine ulaşmasına rağmen hala pist görünmüyorsa veya yeterince görüş yoksa pilot pisti pas geçme kararı alabilir.

Stabil olmayan yaklaşma; Rüzgarın hamleli olması veya şiddetinin yüksek olması nedeniyle uçak son yaklaşma esnasında stabil olmayan bir durumda olabilir. Bu durumda uçağın kontrolü oldukça zorlaşır. Eğer pilot stabil bir iniş yapılamayacağını hissederse pisti pas geçebilir. Her uçağın belirli bir karşı rüzgar, kuyruk rüzgarı ve cross (yan) rüzgar limiti vardır. Yolcu uçaklarında bu limitler oldukça yüksek olsa da zaman zaman bu limitlere yaklaşıldığı veya aşıldığı görülebilir. Bu gibi durumlarda pilotlar değerlendirme yaparak inişten vazgeçebilir.

Pistte inişe engel bir nesne olması; tüm uçuş safhalarında pilot ve kule iletişim halinde olsa da iniş esnasında son anda dahi pist üzerinde beklenmedik bir durum oluşabilir. Piste kuleden habersiz bir uçağın girmesi, bir yer aracının piste izinsiz girmesi veya köpek gibi canlı bir hayvanın piste girmesi gibi. Bu gibi durumlarda pistte beklenmedik bir durum olduğunu gören kule pas geçme talimatı verebilir ya da pilot böyle bir durumla karşılaştığında pas geçme prosedürünü uygulayabilir.

Pas geçme prosedürü nedir?

Pilotun yukarıdaki sebeplere bağlı olarak inişten vazgeçip tekrar tırmanmaya başlayarak uyguladığı prosedüre pas geçme prosedürü denir. Bu prosedürde kullanılacak irtifalar meydan chartlarına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Pilot ilk olarak uçağı güvenli bir irtifaya tırmandırmak zorundadır. Hemen kule ile haberleşme sağlanarak pas geçme sebebi bildirilmelidir. Duruma göre kule ile haberleşilerek tekrar yaklaşma yapılabilir ya da başka bir meydana divert edilebilir.

Pas Geçmek Neden Önemli?

Pilotlar pisti pas geçtiğinde yolcular veya halk arasında yapılan ilk yorumlar pilotun acemi olduğu veya inişi beceremediği gibi bilinçsiz yorumlar olabilir. Ancak tam tersine pas geçmek iyi bir pilotun tehlike anında tereddütsüz uygulaması gereken bir prosedürdür. Pisti pas geçmek yoğun bir iş yüküne neden olabilir. Hem uçağı kontrol edip tekrar trafik patternine girmek hem de kule ile haberleşmeye çalışmak ve aynı zamanda yolculara bilgi vermeye çalışmak aynı anda yapılması gereken işlerdendir.

Tüm bu iş yüküne rağmen bazen emniyet açısından en doğru olanı pisti pas geçmektir. Çünkü havacılık riskin sıfıra indirilmesi gereken bir sektördür ve en ufak emniyetsiz durumda risk alınmadan prosedürler uygulanır.

Bazı kaynaklarda “Go Around” ve “Missed Aproach” terimlerinin yanı sıra “Touch and Go” terimi de kullanılabilir. Touch and Go denildiği zaman uçağın piste tekerlerinin değdikten sonra kalkıştan vazgeçip tekrar tırmanmaya başlaması ve pas geçme prosedürü uygulaması düşünülmelidir.

x